Şema bir örüntüdür, yaşamın erken yıllarında öğrendiğimiz, kendimiz ve dünya hakkında katı inançlarımızdır. Çocukluk yıllarında başlayan ve yaşam boyunca sürekli tekrar eden bir kalıptır. Terk edilmiş, eleştirilmiş, aşırı korunmuş, istismar edilmiş, yok sayılmış, yoksun bırakılmışızdır yani bir şekilde zarar görmüşüzdür ve bunların sonucunda şema hayatımızın bir parçası olur. Büyüdüğümüz evden ayrıldıktan yıllar sonra bile, bize kötü davranılan, ihmal edildiğimiz ve istediğimiz hedeflere bir türlü ulaşamadığımız durumlar yaratmaya devam ederiz.
Şemalar kendilik anlayışımızın merkezinde yer alırlar. Şemaya olan inancımızdan vazgeçmek kim olduğumuzu ve dünyanın nasıl bir yer olduğunu bilmenin verdiği güvenden de vazgeçmek demektir bu nedenle de canımızı acıtsa bile ona yapışırız. Bu erken inançlar bize bir öngörü ve kontrol hissi sağlarlar. Rahat ve tanıdıklardır. Garip bir şekilde kendimizi evimizde hissettirirler. Şemalar paradoksal bir şekilde kişilerin niyet etmeden çocukluklarında onlara en çok zarar veren koşulları yeniden yaratmalarına yol açmaktadır. Aslında bilinen cehennemi bilinmedik cennete tercih ederiz.Güven veren bir partner yerine babası gibi ihmal eden,aldatan, istismar eden, aşağılayan birini seçmeyi daha çok tercih etmek şemalarımızın hayatımızdaki yerine çok güzel bir örnektir. Kişi bildiği örüntüyü,yolu, ilişki tarzını seçer. Bu bilindiklik sistemin devam etmesini sağlar.
Kişiler çocukluk dönemlerinde gerçekçi olan ancak artık yararlı bir amaca hizmet etmeyen şemaları diğerleriyle olan ilişkilerinde var etmeyi sürdürdüklerinde şemaların işlevsiz doğası görünür hale gelir ve sorunun kendisini oluşturur.
Neden bu bilinen cehennemi bilinmedik cennete tercih ediyoruz?
Çünkü kişinin şemalarından vazgeçmeleri, kendilerinin kim olduğunu ve dünyanın nasıl bir yer olduğunu bilmenin güveninden de vazgeçmeleri anlamına gelmektedir. Şemalar yıkılmak üzere olan çarpık binalar gibidir, kişinin şemasını elinden alırsak bu binayı yıkmış oluruz. Bu nedenle de sistematik ve kademeli tekniklerle ilerlemek şema terapide çok önemlidir.
